CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ Huyện Dầu Tiếng

Điều đáng lo ngại là phải mất hàng trăm, thậm chí hàng nghìn năm, các chất thải từ nhựa và ni lông mới phân hủy hết, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người, đe dọa các hệ sinh thái và sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia. Thực trạng ô nhiễm rác thải nhựa, túi nilông hiện nay rất nghiêm trọng, lượng chất thải nhựa và túi nilông ở Việt Nam hiện vẫn ở mức rất cao, chiếm khoảng 8-12% trong chất thải rắn sinh hoạt. Thế giới đã đánh giá tỉ lệ chất thải nhựa phát sinh đối với nước có thu nhập trung bình như Việt Nam chiếm 12% lượng chất thải rắn phát sinh. Nếu trung bình 10% số lượng chất thải nhựa và túi nilông không được tái sử dụng mà thải bỏ hoàn toàn, lượng chất thải nhựa và túi nilông thải bỏ ở Việt Nam sẽ xấp xỉ 2,5 triệu tấn/năm. Số lượng rác thải nhựa, túi ni lông thải ra tăng dần theo từng năm.

Lĩnh vực tái chế chất thải nhựa của Việt Nam vẫn chưa phát triển; tỷ lệ phân loại chất thải tại nguồn rất thấp. Bên cạnh đó, công nghệ tái chế nhựa được sử dụng ở Việt Nam đã lỗi thời, hiệu quả thấp, chi phí cao và gây ô nhiễm môi trường. Hoạt động tái chế chất thải nhựa chưa được tổ chức với quy mô lớn, chủ yếu được thực hiện bởi các doanh nghiệp nhỏ nên hiệu quả thấp. Trong khi đó thói quen của người dân dùng túi nilông, đồ dùng nhựa một lần ngày càng gia tăng. Đáng lo ngại là người dân vẫn chưa có thói quen phân loại rác sinh hoạt hàng ngày, việc lẫn các loại chất thải nhựa, đặc biệt là nilông tương đối phổ biến. Điều này càng khiến việc xử lý rác thải nhựa thêm khó khăn.

Sử dụng túi giấy thay thế túi ni lông đựng các sản phẩm

Để giải quyết những mối đe dọa toàn cầu từ rác thải nhựa và túi nilông, năm 2018, Liên hợp quốc đã phát động chủ đề “Giải quyết ô nhiễm nhựa và ni lông” nhằm tuyên truyền, vận động, kêu gọi mọi người cùng thay đổi thói quen sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và bảo vệ sức khỏe con người. Là quốc gia đang phát triển, Việt Nam phải đối mặt với nhiều vấn đề về suy thoái, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, nước biển dâng, đặc biệt là ô nhiễm do rác thải nhựa hay còn gọi là “ô nhiễm trắng”. Lượng rác thải nhựa đang ngày càng gia tăng nếu chúng ta không có các giải pháp hữu hiệu, kịp thời thì những tác động tiêu cực từ rác thải nhựa sẽ trở nên rất nghiêm trọng.

Nhận thức rõ vấn đề này, trong thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt việc thực hiện chính sách, chiến lược để kiểm soát ô nhiễm môi trường do sử dụng túi nilông, sản phẩm nhựa trong sinh hoạt, quản lý chất thải rắn; thực hiện chuyển đổi mô hình tăng trưởng, thúc đẩy xây dựng nền kinh tế tuần hoàn, trong đó chú trọng giảm thiểu, tăng cường tái chế, tái sử dụng, tận dụng tối đa giá trị của rác thải nhựa cho các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội. Việt Nam cũng tích cực tham gia, chung tay cùng cộng đồng quốc tế ngăn chặn hiểm họa của ô nhiễm rác thải nhựa tại các diễn đàn, hội nghị lớn.

Thực hiện cam kết của Thủ tướng Chính phủ và phát động của Liên Hợp quốc về “Giải quyết ô nhiễm nhựa và nilông” năm 2018, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phát động phong trào “Chống rác thải nhựa” với sự tham gia của các Bộ, ngành, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức quốc tế và cam kết của các hiệp hội doanh nghiệp, các siêu thị, Trung tâm thương mại trong việc cắt giảm các sản phẩm nhựa, túi nilông sử dụng một lần. Sự kiện nhằm kêu gọi các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị - xã hội và từng người dân, bằng những hành động thiết thực hãy thay đổi hành vi, thói quen sử dụng túi nilông, sản phẩm nhựa khó phân hủy, sử dụng một lần ngay hôm nay và ngay bây giờ. Đến nay, phong trào “Chống rác thải nhựa” đang được cộng đồng hưởng ứng, quan tâm, đồng thuận cao. Toàn xã hội đã cùng chung tay tham gia phong trào, góp phần nâng cao nhận thức của người dân, của xã hội về biện pháp giảm thiểu việc sử dụng túi nilông, ô nhiễm từ chất thải nhựa.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngày 09/6/2019, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và các cơ quan, tổ chức có liên quan tổ chức Lễ ra quân toàn quốc phong trào chống rác thải nhựa. Lễ ra quân toàn quốc phong trào chống rác thải nhựa. Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: Lễ ra quân toàn quốc phong trào chống rác thải nhựa là một hành động thiết thực đối với môi trường sống của mỗi người. Đồng thời đánh giá cao phong trào - sáng kiến có ý nghĩa quan trọng mang tính toàn cầu này. Vấn đề rác thải nhựa và túi nilông đã trở thành vấn đề toàn cầu, không của riêng một quốc gia, một địa phương đơn lẻ nào. Năm 2018, Liên hợp quốc đã phát động chủ đề “Giải quyết ô nhiễm nhựa và nilông”, nhằm tuyên truyền, vận động, kêu gọi cộng đồng cùng thay đổi thói quen sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và bảo vệ sức khỏe con người. Nước ta đã ban hành và thực thi nhiều chính sách, quy định liên quan trực tiếp đến quản lý chất thải rắn, đặc biệt là nhựa và túi nilông, như: Luật Môi trường, Luật Thuế bảo vệ môi trường, Nghị định về quản lý chất thải, Chiến lược quốc gia về xử lý chất thải rắn và gần đây là Chỉ thị 27/CT-TTg ngày 17/9/2018 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường quản lý đối với phế liệu nhập khẩu, bao gồm nhựa phế liệu.

Ở huyện Dầu Tiếng, phong trào chống rác thải nhựa đã được các ngành các cấp và các đoàn thể triển khai, phát động; trong đó có sự hưởng ứng tích cực của các đoàn thể, đặc biệt là Hội liên hiệp phụ nữ các cấp. Hội Liên hiệp phụ nữ huyện đã tổ chức tập huấn cho trên 280 hội viên phụ nữ trong huyện với chủ đề “Giải quyết rác thải nhựa và ô nhiễm nhựa”; đã tặng 280 túi xách vải thân thiện với môi trường và phát động mô hình Ecobrick (gạch sinh thái từ nhựa); thực hiện tái sử dụng túi nilon và túi nhựa, phân loại rác thải tại nguồn, giảm thiểu rác thải từ nhựa khó phân hủy và phát 1.000 tờ rơi với nội dung hướng dẫn cách phân loại rác thải tại nguồn cho cán bộ hội viên. Triển khai 1 điểm “Giải quyết rác thải nhựa và ô nhiễm nhựa” tại thị trấn Dầu Tiếng có trên 100 hội viên phụ nữ tham gia. Đoàn Thanh niên các cấp thường xuyên tổ chức “Ngày thứ bảy tình nguyện”, “Chủ nhật xanh” thực hiện vệ sinh, thu gom rác tại các điểm công công, khu vui chơi, khơi thông cống rãnh,…

Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp có vai trò quan trọng trong thay đổi thói quen sử dụng sản phẩm nhựa và túi ni lông, vì phần lớn người sử dụng túi nilông để đựng các loại nhu yếu phẩm, sản phẩm đi chợ hàng ngày phần lớn là những người phụ nữ nội trợ. Vì thế, ngoài việc nâng cao nhận thức về tác hại, Hội cần vận động cán bộ, hội viên xây dựng thói quen, hành vi sử dụng sản phẩm dễ phân hủy hoặc có thể tái chế, tái sử dụng để thay thế sản phẩm nhựa dùng một lần và túi nilông khó phân hủy. Cụ thể là việc thay thế các sản phẩm sử dụng thiết thực hàng ngày như bình đựng nước bằng nhựa nay thay bằng thủy tinh, đi chợ thường có thói quen sử dụng túi nilông thì nay thay bằng túi vải hoặc túi giấy, giỏ xách thân thiện môi trường, sử dụng nhiều lần,... phương thức thực hiện chống rác thải nhựa và thói quen sử dụng túi nilông từ đây sẽ được lan tỏa.

Chất thải nhựa và túi nilông có thể do con người xả thải trực tiếp hoặc bị cuốn trôi theo nước mưa xuống cống, sông, ao, hồ, biển… sẽ tác động trực tiếp và gián tiếp đến chất lượng môi trường sống và sức khỏe con người; làm giảm diện tích ao, hồ, sông; gây cản trở các dòng chảy, tắc cống rãnh thoát nước. Sự tồn tại của nó trong môi trường sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới đất và nước bởi túi ni lông lẫn vào đất sẽ ngăn cản ôxi đi qua đất, gây xói mòn đất, làm cho đất không giữ được nước, dinh dưỡng, từ đó làm cho cây trồng chậm tăng trưởng. Vì thế, cần nâng cao nhận thức về tác hại của các sản phẩm có nguồn gốc từ nhựa, túi nilông sử dụng một lần đối với môi trường, hệ sinh thái và sức khoẻ con người.

Mỗi người dân, từng cộng đồng dân cư ngay từ bây giờ hãy thực hiện từ những hành động nhỏ nhất, thực hiện phân loại rác thải tại nguồn, thay đổi thói quen sử dụng sản phẩm nhựa và túi nilông, góp phần bảo vệ môi trường sống cho chúng ta và các thế hệ mai sau. Vì một Việt Nam xanh, vì Trái đất xanh.

Phan Vũ